پارکور

پارکور (به فرانسوی: Parkour)‏ یا هنر جابجایی (به فرانسوی: L'art du déplacement)‏ یا شهرنوردی به پیشنهاد گروه رها ^[۱] یک راه نوین برای تعامل با محیط اطراف فقط با استفاده از توانایی‌های انسان است. داوید بل، بنیان‌گذار پارکور در فرانسه می‌گوید: «جنبهٔ فیزیکی پارکور، غلبه‌کردن بر تمامی موانع پیش روست، درست مانند این‌که در شرایط اضطراری گیر کرده باشید. پارکور فقط صرف حرکات نیست، بلکه مجموعه‌ای هدفمند و دارایفلسفهٔ خاص خویش است. پس هدف پارکور، رسیدن به مقصد با استفاده از کاراترین، روان‌ترین و مستقیم‌ترین مسیر و مناسب‌ترین حرکات است که می‌تواند شامل دویدن، پریدن، بالا رفتن و خزیدن باشد.» «کارایی» یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های پارکور است، و به این معنی است که لازم نیست حرکات سریع‌ترین باشند، بلکه باید مستقیم‌ترین و با صرف انرژی کمتری انجام شوند و همچنین مانع آسیب دیدگی دراز مدت یا کوتاه مدت شوند.^[۲]

به کسانی که از اصول پارکور در زندگی خود بهره می‌برند «تراسور» گفته می‌شود.

پارکور در ایران [ویرایش]

اولین نشانه از حضور پارکور به صورت حرفه‌ای در ایران، امیرحسین ایمانی و کوشا فتحی‌نژاد در مستند سال ۲۰۰۳ لندن بپر (بهانگلیسی: Jump London)‏ بود. هدف این فیلم نشان دادن گسترش پارکور در دنیا بود، برای همین منظور از گروه‌های مطرح و فعال پارکور در دنیا تقاضای همکاری نمودند و گروه irPk که بعداً به رها تغییر نام داد نیز در این پروژه همکاری کرد. در آن زمان(۱۷ سپتامبر ۲۰۰۴) گروه اینترنتی Parkour_Iranه [۲] توسط گروه irPk تشکیل شد که با وجود غیرفعال بودن هنوز دارای بیشترین عضو در بین گروه‌های پارکور است.

با گسترده شدن پارکور در ایران و احساس نیاز به آموزش حرفه‌ای تر، امیرحسین ایمانی در تابستان سال ۲۰۰۴ برای آموزش دیدن زیر نظر یکی از موفق‌ترین گروه‌های پارکور دنیا به لندن رفت. [۳] و سایت www.urbanfreeflow.ir از تاریخ ۱۶ نوامبر ۲۰۰۴ با اجازه آن گروه شروع به کار کرد.^[۶][۷] در پاییز همان سال بود که این گروه به رها تغییر نام داد و در سال ۱۳۸۴ اولین دوره کلاس‌های پارکور با هدف انتقال تجربه‌هایشان در مجتمع ورزشی شهید چمران (بولینگ عبدو) برگزار کردند و وب‌گاه www.parkour.ir ه [۴] نیز شروع به کار کرد.^[۸] [www.youtube.com/watch?v=LgAkq1YhHSU&feature=plcp>. توجه رسانه‌ها با اجرای نقش دو نفر از اعضای گروه رها (احسان دادفر و آرمان خاشعی) در کلیپی به نام کبوتر (تابستان ۱۳۸۴)[۵]، تولید فیلمی کوتاه برای جشنواره پلیس، مصاحبه با نشریات مختلف (مانند ۴۰چراغ [۶] و Teenager [۷]i و خبرگزاری [Ascosiated Press]] ویدیو در یوتیوبو شرکت در نمایشگاه بین‌المللی ورزش ۲۰۰۸... به این ورزش بیشتر شده و علاقه‌مندان بسیاری شروع به تمرین کرده‌اند. هم چنین گروه رها برای آشنا شدن مخاطبان و مسیولین فدراسیون آمادگی جسمانی با این ورزش به دعوت رییس کمیته ایروبیک حرفه‌ای و مهارتی در مراسم افتتاحیه اولین دوره مسابقه ایروبیک حرفه‌ای کشور (۲۵ آبان ۱۳۸۵) در ورزشگاه شهید چمران به ایفای نقش پرداختند. از زمستان ۱۳۸۹ گروه رها اقدام به برگزاری همایش های درون باشگاهی بین باشگاه های رها در تهران و کرج کرده است که به طور منظم هر فصل با حضور یک تیم مهمان صورت میگیرد.

به مرور زمان گروه‌های دیگری در سطح ایران شروع به فعالیت کردند که می‌توان به گروه‌های شفق، بن هدز، فراز، ونتد (تبریز)، شاهرگو تایگر پارکور ^[۹] اشاره کرد که گروه شفق اولین همایش پارکور در تهران با حضور اکثر علاقه‌مندان به این رشته را در تابستان ۸۷ برگزار کرد. بزرگترین همایش پارکور توسط گروه رها و پارادوکس(تیم استاد فرید لطفی ) ۲۷ فروردین ۱۳۸۹ برگزار شد.تیم‌های بسیاری از شهرهای مختلف ایران(از جمله تیم کرنانشاه )ند که متاسفانه علیرغم داشتن مجوزهای لازم، به علت زیاد شدن بیش از حد جمعیت که بیش از۳۰۰۰ نفر تخمین زده شد،و در اواخر برنامه همایش لغو شد.

هم اکنون گروه هیتال با داشتن 20 مربی رسمی پارکور و فعالیت در دو استان البرز و تهران و داشتن بیش از 15 باشگاه در این دو استان بزرگترین گروه پارکور در ایران میباشد [۸]

هم چنین وب گاه پارکور ایران با همکاری تراسورها در سراسر ایران، اقدام به انتشار الکترونیکی تنها مجله تخصصی پارکور و دوآزاد به زبان فارسی کرده است. سردبیر این نشریه امیرحسین متین است و به طور فصل نامه منتشر می شود [۹].

فلسفه پارکور [ویرایش]

پارکور یک رشتهٔ ورزشی است، اما فلسفه‌ای با ارزش‌های خاص خود و برای آگاهی از توانایی‌های خویشتن، مبارزه علیه خود و پرورش جسم و روح دارد. پارکور گذشته از یک ورزش و هنر، یک شیوهٔ زندگی کردن و یک فلسفهٔ روزانه‌است.

یکی از فلسفه‌های این ورزش، اتکا به توانایی‌های جسمی و ذهنی افراد برای کمک کردن به کسانی است که در شرایط ویژه‌ای قرار دارند. به همین دلیل است که در این ورزش خبری از مسابقه و رده‌بندی ورزشکاران و غیره نیست، زیرا هر کسی تنها برای خودش و نه برای اثبات برتری خود، تمرین می‌کند.

بسیاری پس از آشنایی با پارکور، اصول آن را در زندگی خود نیز به کار می‌برند. به کسانی که از اصول پارکور در زندگی خود بهره می‌برند «تراسور» گفته می‌شود.^[۱۰] هنر پشت سر گذاشتن کارای موانع، با به چالش کشیدن فیزیکی و جسمی خود باعث می‌شود که با موقعیت‌های زندگی روزانه آسان‌تر کنار بیاییم. وقتی که یک مانع یا به عبارتی وضعیتی دشوار در زندگی ما پدیدار شود، یک تراسور همانگونه که در پارکور یاد گرفته، سریع و کارا بر آن غلبه می‌کند و بدون تغییر مسیر به راه خود ادامه می‌دهد.

جدا از حرفه‌ای شدن در حرکات، قسمت اصلی آموزش و تمرین صحیح پارکور، توانایی غلبه بر ترس و استفاده از آن در زندگی است، چرا که ابتدا باید بتوان بر ذهن و تفکر خود چیره شد تا توانایی حرفه‌ای شدن در پارکور در ما بوجود آید. کسانی که پارکور تمرین نمی‌کنند معمولاً دربارهٔ آین موضوعات چیزی نشنیده یا ندیده‌اند؛ در صورتی که به گفتهٔ بنیان‌گذار این هنر، «فلسفه» جزء درونی پارکور است.

پارکور چه چیزی نیست؟ [ویرایش]

پارکور حرکات آکروباتیک، بدل کاری، رقص، حرکات احمقانهٔ بدون توجه به عواقب آن و پرش‌های بلند بدون دلیل نیست. هم چنین پارکور «حرکت‌های دلخواه» نیست بلکه مجموعه‌ای از حرکات از پیش تعریف شده و هدفمند است.

در پارکور خبری از مسابقه و کل‌کل هم نیست. یک کمپین از یکم ماه مه سال ۲۰۰۷ توسط وبگاه رسمی پارکور برای حفاظت از پارکور و فلسفهٔ آن در مقابل مسابقه و رقابت آغاز شده‌است. اعضای این کمپین اعتقاد دارند که «مسابقه» افراد را تحریک می‌کند که با دیگران برای رضایت تماشاگران یا اثبات برتری‌های خود و یا احیانا سودهای مالی مبارزه کنند؛ در حالی که در پارکور، افراد در کنار یکدیگر و فقط برای خودشان تمرین می‌کنند. پس پارکور نمی‌تواند تبدیل به یک رشتهٔ مسابقه‌ای شود، مگر آن که اساس وجودی آن یعنی «پرورش خود» نادیده گرفته شود.

تفاوت دو آزاد و پارکور [ویرایش]

دو آزاد (به انگلیسی: Free running)‏ در ابتدا معادل انگلیسی واژهٔ پارکور بود، اما اکنون خود به عنوان شاخه‌ای مستقل از ورزش شناخته می‌شود. دو آزاد در مقایسه با پارکور دارای حرکاتی با جزئیات بیشتر است. حرکات دو آزاد مانند چرخش‌ها و گردش‌ها برای خلاقانه‌تر شدن، زیبایی و جذاب شدن ورزش است.

هدف پارکور رسیدن سریع و کارا و در مسیری مستقیم است، در حالی که دو آزاد هنر حرکت کردن در محیط اطراف، به هر صورت دلخواه و در مسیر دلخواه است.

دوندگان آزاد حرکاتی را تمرین کرده و به کار می‌گیرند که لزوماً برای غلبه کردن بر موانع انجام نمی‌شود. مهم‌ترین عنصر در دو آزاد، هماهنگی بین دونده و مانع است و حرکات باید نوآورانه، زیبا و خلاقانه باشد.

حرکات پایه [ویرایش]

الگو:موضوع-خرد

واژه		توضیح
فارسی	انگلیسی
غلتیدن	Roll	غلتیدن به پهلو بصورتی که دست‌ها به زمین برخورد نکنند.
فرود آمدن	Landing	خم کردن زانو هنگامی که انگشتان پا با زمین برخورد می‌کنند (هرگز با تمام پا فرود نیایید)
تعادل	Balance	راه رفتن متعادل روی لبهٔ بالایی یک مانع
تعادل گربه‌ای	Cat balance	حرکت چهارپاگونه روی لبهٔ بالایی یک مانع
زیرمیله	Underbar,jump through	پریدن یا تاب خوردن از بین و زیر موانع برای ردکردن فاصله
ول‌شدن، جدا شدن	Dismount,swinging jump	پریدن همراه با چرخش و نوسان از روی موانع
جهش وارونه، جهش ۳۶۰	Reverse vault	پریدن از روی مانع با کمک دو دست همراه باچرخش ۳۶۰

قابل توجه‌است که برای بسیاری از این حرکت‌ها در فارسی نیز از کلمه انگلیسی آن استفاده می‌شود هم چنین تمامی این حرکت‌ها به صورت تنها یک تکنیک خاص نیستند بلکه زیر مجموعه یک تکنیک می‌باشند که در شرایط متفاوت اجرا می‌شوند.^[۱۱]

محل تمرین [ویرایش]

بر خلاف بسیاری ورزش‌های دیگر پارکور تا کنون در زمین یا ورزشگاه اختصاصی تمرین نمی‌شود، البته تلاش‌هایی در این رابطه صورت گرفته‌است ^[۱۲] تراسورها در محیط‌های شهری مانند سالن‌های ورزش، پارک‌ها، زمین‌های بازی و سازه‌ها و ساختمان‌های رها شده تمرین می‌کنند که باعث به وجود آمدن نگرانی‌هایی مانند تجاوز به حریم شخصی، آسیب رساندن به اموال عمومی و تمرین در مکان‌های نامناسب شده‌است.

وسایل و تجهیزات [ویرایش]

پارکور وسیله و تجهیزات خاصی احتیاج ندارد و تراسورها معمولاً لباس‌های ورزشی یا معمولی سبک و راحت می‌پوشند. تنها چیزی که توصیه شده‌است یک کفش ورزشی سبک با چسبندگی زیاد است ^[۱۳] بعضی از تراسورها از مچ بند برای محافظت از مچ هایشان استفاده می‌کنند. برخی نیز از دستکش‌های نازک ورزشی برای حفاظت از کف دستهایشان استفاده می‌کنند که به علت کم کردن چسبندگی و حس باعث موضع منفی بعضی از تراسورها می‌شود.